تزوکات تیموری اثر ابوطالب حسینی تربتی، معروف به عریضی، مردی خراسانی از نیمه اول سده ۱۱ ق/ ۱۷م. است که هیچ اطلاعی درباره او در دست نیست، جز این که کتابی منسوب به امیر تیمورگورکانی (اکثر محققان با دلایل علمی آن را تألیف تیمور نمی دانند) را از ترکی جغتایی به فارسی برگردانده است. این کتاب که به ملفوظات تیمور یا واقعات تیموری شهرت یافته، شامل شرح زندگی و آراء و اندیشه‌های سیاسی و نظامی سردودمان گورکانیان است که به ادعای ابوطالب، اصل آن را خود امیر تیمور (حک ۷۷۱- ۸۰۷ ق/ ۱۳۶۹- ۱۴۰۴ م) نگاشته است.
مؤلف تزوکات، آن را به دو بخش تقسیم نمود است. در قسمت نخست، که عنوان آن تدبیرات و کنکاش هاست، به صیغه اول به شرح رویدادهای زندگی خویش پرداخته است. اما در قسمت دوم سخن از دستورالعمل تزوکات برای امور سلطنت به میان آمده است. از جمله؛ رواج دین خدا و تقویت شریعت محمدی، جلب رضایت مردم با عدالت و انصاف، احترام به سادات، علماء، مشایخ و عقلاء.
وی در مقدمه کوتاه این کتاب می گوید: طی سفری به مکه و مدینه، در کتابخانه حاکم یمن به نام جعفر پاشا کتاب ترکی را مشاهده نموده است که در آن تیمور از رویدادهای زندگی خود از ۷ تا ۷۰ سالگی و نیز نظریات و تدابیرش در زمینه کشورداری و اداره نظامات سپاه سخن گفته است. پس بی درنگ به ترجمه فارسی آن مبادرت ورزید و این کار عظیم را در هندوستان به پایان رساند. سپس ترجمه خویش را در ۱۰۴۷ ق/ ۱۶۳۷م. به فرزند جهانگیر گورکانی، امپراتور وقت هند که از نوادگان امیر تیمور بود پیشکش کرد؛ اما وی متوجه خطاها در ترجمه ابوطالب شد و دریافت که این منبع شامل پاره‌ای اطلاعات است که در ظفرنامه شرف الدین علی یزدی (د ۸۵۸ ق/ ۱۴۵۴م.) و دیگر متون مستند نیامده است و یا بخش‌هایی از آن با گزارش‌های شرف الدین مطابقت ندارد.
بنابراین محمد افضل بن تربیت خان بخاری سردار معروف و از نویسندگان بلندپایه مأمور شد تا ترجمه ابوطالب را از نظر بگذراند و آن را از اغلاط تاریخی بپیراید و با مندرجات ظفرنامه یزدی که در حدود سی سال پس از مرگ امیرتیمور نوشته شده بود هماهنگ سازد. این ترجمه بازبینی گردید و در نهایت ملفوظات صاحب قران نامیده شد.
