نویسندگان:
دکتر باقرعلی عادل فر استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
پوریا اسمعیلی مدرس دانشگاه پیام نور (نویسنده مسئول)
چکیده
شهرستان هرسین ازتوابع استان کرمانشاه (باختران سابق) است. بر اساس شواهد و مدارک باستان شناختی، بویژه وجود تپه ی گنج دره، میتوان مدعی شد که این خطَه ی کهن از نخستین زیستگاه‌های بشر در فلات ایران به شمار می‌رفته و در طی قرون متمادی به خصوص دردوران باستان به علت شرایط خاص اقلیمی و داشتن خاک‌های زراعی مرغوب، آب فراوان و دشت‌های وسیع همواره مورد توجه اقوام گوناگون ازجمله قوم لک قرار گرفته است و فرامانروایان سلسله‌های مختلف مانند هخامنشیان و ساسانیان به اهمیت این منطقه آگاه بوده اند.
با توجه به میراث گرانبهای فرهنگی مادی و معنوی نهفته در خطه ی غرب، و به ویژه شهرستان هرسین، که شامل آثار و ابنیه ی تاریخی، گور دخمه ها و کتیبه ها سنگی و باورداشتهای دینی با رنگ و صبغه ی آیین های باستانی رایج در ایران است، پژوهش حاضر بر آن است که با استفاده از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل، تاریخ شهرستان هرسین را درعصر باستان مبتنی بر منابع اصلی و شواهد تاریخی بررسی و معرفی نماید. یافته‌های اصلی پژوهش نشان می‌دهد که هرسین جدا از وضعیت اقلیمی مناسب، از نظر مذهبی نیز از مراکز مهم پرستش آئین مهرپرستی در کنار مذهب زرتشت بوده است که اقدام گئومات مغ در بستن معابد پیروان این دین چنین مسئله‌ای را به اثبات می‌رساند. همچنین وجود کتیبه بیستون در حومه این شهر که اقدامات سیاسی داریوش اول را در آغاز سلطنت شرح می‌دهد، اهمیت والای هرسین را نمایان می‌سازد.
کلیدواژه ها: هرسین، قوم لک، تپه گنج دره، رودخانه گاماسیاب، گور دخمه و کتیبه بیستون
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش نامه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، سال یازدهم، شماره 43، تابستان 1395.
