جامعة المصطفی العالمیة، نهادی علمی و بین المللی با هویت حوزه ای است که با هدف گسترش علوم اسلامی، انسانی و اجتماعی، با رویکرد آموزشی، پژوهشی و تربیتی، اهتمام دارد که انبوهی از داوطلبان را از سراسر گیتی تحت پوشش قرار دهد و فرصت کم نظیری برای تشنگان زلال معارف اسلامی و هدایت قرآنی در سراسر جهان فراهم آورد تا ضمن تربیت مجتهدان، عالمان و متخصصان پارسا و متعهد، به تبیین، تولید و تعمیق تفکرات و اندیشه های اسلامی و نشر و ترویج اسلام ناب محمدی همت گمارد.
در جامعة المصطفی العالمیة رشته های اسلامی فقه، اصول فقه، قرآن، حدیث، فلسفه، عرفان، اخلاق، کلام و تاریخ اسلام و در حوزه علوم انسانی نیز رشته ها و گرایش هایی همچون علوم تربیتی، حقوق، روان شناسی، اقتصاد، جامعه شناسی، علوم سیاسی، بانکداری، ارتباطات، مدیریت و زبان و ادبیات زبان های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی و روسی، با رویکرد اسلامی ارایه می شود.
رشته ها
نظام آموزشی المصطفی به دو شیوه حوزه ای – نظام سطوح یک تا پنج (اجتهاد) و آکادمیک – مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های اسلامی و انسانی – اسلامی ارائه می شود که مورد تأیید مراکز معتبر علمی جهانی است.
واحدهای آموزشی
واحدهای آموزشی جامعة المصطفی العالمیة در قالب واحدهای تابعه، وابسته، پیوسته و همکار طبقه بندی می شوند که در داخل و خارج کشور فعال هستند. حوزه های علوم دینی، نخستین بذرهای فراگیری آموزه های اسلامی، در عهد نبوت پاشیده شد. مراجعه به متون اصیل اسلامی به خوبی آشکار می سازد که همگام با نزول نخستین آیات الهی، تعلیم و تعلم در جامعه ی اسلامی مطرح شد و نسیم جان بخش دانش اندوزی وزیدن گرفت. ریشه های اصلی حوزه های علمیه را باید در مدینه و در محضر پیامبر خدا (ص) و اهل بیت (ع) یافت.
ائمه هدی (ع) در طول تاریخ، این پایگاه انتقال دانش و تربیت شاگردان و حاملان رسالت الهی را با همه مشکلاتی که بود، حفظ کردند و هزاران دانشمند اندیشمند و مبلّغ را تربیت نمودند. کانون این حوزه ها، مدینه، کوفه و بصره بوده است. البته همزمان، در قم و ری نیز هسته های تربیت عالمان و پرورش دانشمندان شکل گرفت.
این حوزه ها مراکز چندگانه اصلیاند که با محوریت مدینه تقویت شدند. در مقطع بعدی که از اواسط قرن سوم هجری آغاز میشود و تا اواخر قرن پنجم تداوم دارد، بغداد محوریت حوزه های علمیه میشود و جایگاه مهمی در پخش و نشر آموزه های اهل بیت (ع) و اندیشه ژرف الهی پیدا میکند. در آن روزگار، بغداد مرکز حضور عالمان فِرق و مذاهب گوناگون اسلامی میشود و بزرگان شیعه و علمایی چون شیخ مفید، نجاشی، شیخ طوسی، سید رضی و سید مرتضی که ستارگان درخشان بغداد بودند، طلوع میکنند.
در این دوره، ری و قم نیز جایگاه مناسبی داشتند. همزمان با بغداد، در ری، مرحوم کلینی و مرحوم صدوق و در قم، محدثانی بزرگ با بغداد تعاملی قوی داشتند و دوره شکوفایی را رقم زدند. بخشی از کتب اربعه و بسیاری از کتب و مواریث فرهنگی و علمی شیعه، محصول این دو پایگاه است. با هجوم به منزل شیخ طوسی و آتش زدن کتابخانه او در بغداد، این شهر تقریباً جایگاه خود را در میان علمای شیعی از دست داد و از منابع دست اول علوم اسلامی تهی شد. پس از آن، حوزه در شهرهای مختلفی پا گرفت و نجف یکی از محورهای علمی آن دوران شد. نجف دیرپاترین، کهنترین و تاریخی ترین حوزه علمیه است که فراز و نشیب زیادی داشته و بیش از هزار سال فعال بوده است.
با هجرت شیخ طوسی از بغداد به نجف، مرکزیت اندیشه های الهی و اسلامی و نشر آموزه های اهل بیت (ع) به نجف انتقال پیدا میکند. در قرن ششم تا هشتم، حوزه بزرگ حله نیز در کنار حوزه نجف شکل گرفت و ابن ادریس، محقق حلی، علامه حلی، فخرالمحققین و مقطعی از زندگی مبارک شهید اول در آنجا سپری شد. در همین زمان، در ری و قم و بعضی شهرهای دیگر ایران نیز حوزه های علمیهای، البته در ابعاد کوچکتر تشکیل میشود. مقطع بعدی این سیر تطوری، از قرن هشتم تا یازدهم است که حوزه های علمیه گسترش پیدا کردند. برای نمونه، در جبل عامل حوزه بارور و پرافتخاری برپا شد که هر چند در کنار حوزه نجف قرار دارد، ولی سند افتخار و پیشینه ارزشمندی برای حوزه های ایران است. دو تا سه قرن حضور شهید اول، شیهد ثانی و بسیاری از متفکرانی که افزون بر نجف، در جبل عامل نیز حضور داشتند، موجب رشد، بالندگی و پیشرفت علوم الهی و آموزه های اهل بیت (ع) شد.
بسیاری از این بزرگان در زمان صفویه به ایران هجرت کردند. در همین مقطع؛ یعنی قرن دهم به بعد، حوزه های اصفهان و تا حدودی ری، قم و شیراز، جایگاه مهمی در میان حوزه های علمیه یافتند. در دو حوزه اصفهان و شیراز، معارف اهل بیت (ع) گستره زیادی یافت و به سمت فلسفه و کلام و بحثهای جدید رفت. در همین عصر، میرداماد و ملاصدرا درخشیدند و دستگاه های مهم فلسفه و حمکت پایه ریزی شد. در تعامل شیراز و اصفهان تفکر عقلی رشد بیشتری یافت. همزمان در این مقطع، رشد حوزه های سامرا و کربلا نیز دیده میشود که با فراز و نشیبی کمتر، وضیعت مناسبی داشته اند.
در قرن هشتم و نهم گاه در بحرین نیز حوزه های درخوری شکل گرفتند که مواریث مهمی به جا گذاشتند. در کنار این مراکز، حوزه هایی همچون کاشان، خراسان و نیز در پاکستان، هند و برخی کشورهای دیگر، در مراتب کوچک تری فعال بودند. همزمان با فعالیت سایر حوزه های علمیه در سده های دوازدهم و سیزدهم، در تهران نیز حوزه مهمی تشکیل شد و با تنوع رشتهای که در تهران شکل گرفت، آثار خوبی در حوزه علوم جدید تولید و عرضه شد.
آخرین مرحله این سیر در روزگار ما، تقویت جایگاه حوزه علمیه قم در عصر کنونی است؛ قمی که با مهاجرت مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی وارد دوران جدیدی شد. امروز این شهر و حوزه علمیه آن، کانون تفکر اسلامی و اندیشه ناب آسمانی و پایگاه نشر آموزه های اهل بیت (ع) در ایران و جهان شده است. قم از زمانی که در جایگاه مرکز علمی اسلام ناب نزد مسلمانان شهره شد، پیوسته مهد دانش و فضیلت و سرچشمه حکمت و معرفت بوده است و تربتش به شرافت و مردمانش به فضیلت ستوده شده اند. خدمات ارزشمند و مساعی ارزنده عالمان و دانشمندان قم در راه احیای اسلام ناب و نشر معالم دین و فرهنگ اسلامی به اندازه ای بود که تاج کرامت ابدی بر تارک شریف آنان نهاده شده است.
تنوع ملیتی فراگیران، گستردگی شعبه ها، مراکز و مؤسسه های آموزشی و پژوهشی در بسیاری از کشورهای جهان، این نهاد علمی را در زمره مراکز علمی و فرهنگی برتر جهان قرار داده است. نظام آموزشی المصطفی (ص) از استانداردهای روز دنیا پیروی کرده، به طلاب دانشنامه رسمی اعطا می نماید. جامعة المصطفی (ص) عضو بسیاری از مجامع و محافل علمی و فرهنگی بین المللی است و ارتباط گسترده و فراگیری با سایر دانشگاه ها و مراکز علمی جهان برقرار نموده است. تکیه بر منطق و عقلانیت، دانش مداری فعالیت ها، تقریبی بودن آموزه های دینی و ایجاد فرصت های بهینه آموزشی برای صاحبان استعداد در سراسر گیتی، از مهم ترین اصول فعالیت جامعة المصطفی (ص) به شمار می رود.
