۲۰
خرداد ۹۴
نظام زمینداری ( کشاورزی ) ایران در روزگار ساسانیان و تاثیر آن بر نظام کشاورزی ایران در دوران اسلامی
( از زمان سامانیان تا پایان حکومت غزنویان )
( از زمان سامانیان تا پایان حکومت غزنویان )
چکیده
نظام زمینداری ایران در روزگار ساسانیان از ارکان عمده اقتصاد ایرانشهر به شمار می رفت و تاثیر بسزایی را بر نظام کشاورزی دوران اسلامی بویژه از زمان سامانیان تا پایان حکومت غزنویان از خود بر جای نهاد. تنوع اقلیمی در اقصی نقاط این خطه کهن سبب گردید تا محصولات زراعی و باغی در مناطق مختلف ویژگیهای خاص خود را دارا باشند. از سوی دیگر شاهان ساسانی در دوران اقتدار به آباد نمودن اراضی پرداختند و با احداث سدها و حفر قنوات و نظام آبیاری مشخص بدین امر اهتمام ورزیدند. مالکیت بر زمین نیز از ارزشمندترین عامل تولید محسوب می شد به طوریکه طبقات زمیندار در راس امور اقتصادی قرار داشتند و بعد از شخص شاه بر املاک و رعایای خویش نظارت می کردند. بزرگان، روحانیون، ارتشتاران، و دهگانان از زمینداران بزرگ شمرده می شدند و اراضی وسیعی را در تملک داشتند و از پرداخت مالیاتهای نیز معاف بودند این مسئله باعث شد تا روستائیان و برزگران تحت فشار قرار گیرند و مالیاتهای سنگینی را به صاحبان اراضی بپردازند. گرچه قباد اول و خسرو انوشیروان کوشیدند تا با انجام اصلاحاتی اقتصاد ایران را شکوفا سازند اما در زمان جانشینان نالایق آنان این امر تداوم نیافت و با گسترش فتوحات مسلمین و فروپاشی این سلسله ایران تحت سلطه اعراب درآمد. با این حال دستاوردهای تمدنی ایرانیان همچون نظام زمینداری مورد توجه مسلمین واقع گشت و آنان توانستند با تاثیر از این شیوه و تلفیق آن با احکام اسلامی اراضی خویش را رونق بخشند. در این میان با تضعیف قدرت خلافت عباسی، سلاطین ایرانی بر جامعه ی ایران مسلط شدند و برای کسب عایدات بیشتر به آبادانی زمینهای خود پرداختند. از جمله این شاهان عضدالدوله فرمانروای مقتدر بویهی بود که اصلاحات وی تاثیر شگرفی را در جهان اسلام باقی گذاشت. علی رغم این مسائل زمامداران غزنوی با انجام نبردهایی عظیم به زمینهای زراعتی آسیب رساندند، با این وجود فلاحان جهت تامین نیازهای خویش به زراعت همت گماشتند.
جلسه دفاعیه: شهریور ۱۳۸۷، دانشگاه بین المللی امام خمینی ( ره) قزوین گروه تاریخ
استاد راهنما: دکتر باقر علی عادل فر
استاد مشاور: دکتر ذکر ا... محمدی دانشجو : پوریا اسمعیلی اسد آبادی
هرگونه استفاده غیر مجاز از این پایان نامه پیگرد قانونی دارد.
